سیستم اقتصادی، به نحوه تخصیص یک منبع محدود مالی در یک اقتصاد کلان میگویند. سیستمهای مالی پیچیده هستند؛ زیرا عرضه و تقاضاها، توسط میلیون ها نفری که در بازار آزاد گرد هم آمده اند هدایت میشود. به عنوان مثال، اگر میلیونها نفر برای خرید جدیدترین آیفون به فروشگاه اپل هجوم بیاورند، یک واکنش زنجیره ای رخ خواهد داد. در نتیجه تقاضا برای چنین صنایعی افزایش خواهد یافت. سیستمهای اقتصادی به چهار دسته تقسیم میشوند: اقتصاد سنتی، اقتصاد بازار، اقتصاد دستوری و اقتصاد مختلط؛ که ما در این مقاله به آنها خواهیم پرداخت.
نظام اقتصادی سنتی
نظام اقتصادی سنتی، قدیمی ترین و سنتی ترین سبک اقتصاد جهان است. که سیستم اقتصادی متعارف بخش قابل توجهی از جهان میباشد. این مناطق، عمدتاً مناطق روستایی، جهان دوم یا سوم هستند؛ که از طریق کشاورزی به “زمین” مرتبط خواهد شد. هر یک از اعضای یک اقتصاد سنتی، نقش مهمی ایفا میکنند؛ چراکه این جوامع از نظر اجتماعی، بیشتر به هم گره خورده اند. با این حال، آنها به فناوری یا درمان مدرن دسترسی خاصی ندارند.
تبادل در یک سیستم سنتی بازار
نظام اقتصادی دستوری
بسیاری از فعالیت های اقتصادی، از جمله تخصیص و توزیع منابع مالی و غیر مالی، توسط دولت ها و نیروهای متمرکز سیستمهای اقتصادی، کنترل میشود. در اقتصاد دستوری، دولت فعالیت‌های تجاری را هدایت می‌کند و در آن مداخله می‌کند؛ که محصولات و خدمات حیاتی را به جامعه ارائه می‌کند. اقتصاد دستوری عموماً در دولت هایی اجرا میشود که کنترل کامل بر استفاده از منابع حیاتی مانند نفت و گاز را دارند. علاوه بر این، سازمان‌های دولتی ممکن است، مشاغل حیاتی مانند حمل‌ونقل، زیرساخت‌ها و انرژی را نیز تحت کنترل بگیرند.
کارخانه نفت و گاز
سیستم اقتصاد بازار آزاد
در بازار آزاد، دولت در سیستم اقتصادی، مداخله نمی کند. این نشان میدهد که، نه خریدار و نه فروشنده تحت هیچ قانون یا محدودیتی قرار نگرفته اند. بازیگران اقتصاد و همچنین قوانین عرضه و تقاضا، کل اقتصاد بازار آزاد را تعیین می‌کند. یک اقتصاد مدل بازار آزاد ممکن است از نظر تئوری، به سطوح بسیار بالایی از رشد دست یابد. در نتیجه مجموعه های خصوصی اقتصادی در کشور بسیار قوی و تاثیرگذار خواهند بود. البته در نتیجه عدم تعادل ثروت، میتوانیم شاهد ثروتمندتر شدن افراد مرفه و فقیرتر شدن فقرا باشیم.
مشتری در حال پرداخت در بازار
سیستم اقتصادی مختلط
بازار و اقتصاد دستوری در یک سیستم اقتصادی مختلط، باهم ترکیب میشوند. افراد در بازار آزاد، پیش بینی های مالی زیادی انجام میدهند. با این حال، دولت نیز در تخصیص و توزیع منابع فعال میباشد. امروزه ایالات متحده آمریکا مانند اکثر کشورهای صنعتی، دارای یک سیستم اقتصادی مختلط است. معضل دیرینه در اقتصادهای مختلط این است که چگونه میتوان تعادل صحیح بین بخش دولتی و خصوصی ایجاد کرد.
بندرگاه
کدام سیستم اقتصادی بهترین انگیزه را برای یک کارآفرین ایجاد می‌کند؟
حق مالکیت، حق منفعت، حق انتخاب آزاد، و آزادی در رقابت همگی در اقتصاد سرمایه داری تضمین شده اند. سرمایه داری، مبتنی بر حق مالکیت افراد است. سود محرک اولیه در این سیستم است که، کارآفرین شدن را تحریک می‌کند. در میان سایر نظام‌های اقتصادی، اقتصاد بازار آزاد بهترین انگیزه برای هر کارآفرینی محسوب میشود.