دارایی‏های مشهود و دارایی‏های نامشهود

تنها منابع یک شرکت، دارایی‏ های آن است. دارایی مشهود، ظاهری فیزیکی دارد. انواع مختلفی از دارایی‏ ها وجود دارد که در این دسته قرار می‏گیرند. مطالبات معوق، پیش‌پرداخت ها و اختراعات ثبت شده، نمونه‌هایی از دارایی‌های نامشهود هستند. ارزش بلندمدت دارایی باید هنگام ارزیابی ارزش آن در نظر گرفته شود. از سوی دیگر، دارایی ‏های نامشهود، نسبت به دارایی ‏های مشهود، طول عمر بیشتری دارند؛ زیرا دارایی‏ های مشهود، سریع‏تر مصرف می‏شوند. می ‏توان تصریح کرد که، حتی اگر ارزش یک اختراع برای چندین دهه دوام داشته باشد، ارزش یک محصول ساخته شده از آن ابداع، ممکن است تنها چند ماه دوام بیاورد.

دارایی‏ های مشهود

برای به‏ خاطر سپردن دارایی‏ های مشهود، نخست باید تعریف “مشهود” را به خاطر بسپارید؛ یعنی چیزی‏که می‏توان احساس کرد. اصطلاح دارایی‏ های مشهود، به دارایی ‏هایی اطلاق می شود که وجود فیزیکی دارند و قابل مشاهده و لمس هستند. دارایی‏ های مشهود و نامشهود اساساً متفاوت هستند؛ چراکه دارایی‏ های نامشهود را، فقط می‏توان روی یک تکه کاغذ مشاهده کرد. دارایی ‏های ثابت و دارایی‏های جاری، نمونه ‏هایی از دارایی‏ های مشهود هستند. مبلمان، سهام، کامپیوتر، خانه، ماشین ‏آلات و غیره نمونه هایی از این دارایی‏ ها هستند.

ارزیابی دارایی‏ های مشهود

چیزهای زیادی به ارزش یک شرکت مربوط می شود، از افراد و محصولات آن گرفته تا اموال فیزیکی. اصطلاح “دارایی‏های ثابتِ مشهود” به بخش‏های فیزیکی یک دارایی و یا قطعه‏ای از تجهیزات اطلاق می‏شود، که یک شرکت در اختیار دارد؛ و از آن برای کسب درآمد استفاده می‏کند. مواقعی وجود دارد که یک کارشناس مالی تخصصی، باید ارزش دقیق دارایی‏های ثابت شما را تعیین کند تا بتواند استراتژی مناسب برای بازار شما را تعیین کند، جایی‏که ارزش‏گذاری ملموس نیز مطرح می‏شود.

دارایی‏ های نامشهود

دارایی‏ هایی که نمی ‏توان دید، لمس و یا احساس کرد؛ درست برخلاف دارایی ‏های مشهود. دارایی ‏های نامشهود یک شرکت بسته به نوع دارایی می ‏تواند معین و یا نامعین باشد. سرقفلی ‏ها، حقوق ثبت اختراع، کپی رایتینگ، علائم تجاری و برندهای شرکت، چند نمونه از دارایی‏ های نامشهود هستند.

به بیان دیگر: یک حق اختراع را می‏توان یک دارایی نامشهود در نظر گرفت؛ زیرا پس از مدتی، اعتبار آن منقضی می‏شود، اما نام تجاری یک شرکت تأسیس شده، تا پایان عمر باقی خواهد ماند.

ارزیابی دارایی ‏های نامشهود

دارایی‏های نامشهود در صورتی می‏توانند ارزشمند باشند که، پول بیشتر برای مالکانشان به‏ همراه داشته باشند، مانند قیمت بهتر، حجم بیشتر یا تحویل سریع‏تر. آنها همچنین می‏توانند در خرج شدن پول مالک، صرفه‏ جویی کنند. (اقتصاد فرآیندی و مقرون به‏صرفه بودن). برای ارزش‏گذاری دارایی‏های نامشهود یک شرکت، معمول‏ترین روش کسر ارزش دفتری آن [دارایی ها منهای بدهی ها] از ارزش بازار آن است. دارایی‏های نامشهود، شکاف موجود در ارزش ترازنامه نهایی را تشکیل می‏دهند. با این حال، هر دارایی نامشهودی نیز می‏تواند به‏ طور جداگانه ارزش‏گذاری شود.

رشد دارایی ‏های نامشهود

ایالات متحده و ده اقتصاد اروپایی طی 25 سال گذشته شاهد افزایش 63 درصدی ارزش افزوده ناخالص داخلی‏شان بوده ‏اند. پایگاه داده‏ای اطلاع رسانی، INTAN-Invest می‏گوید که کل سهم سرمایه ‏گذاری دارایی‏های نامشهود در این مدت، 29 درصد افزایش یافته است. سرمایه‏ گذاری بیشتر در دارایی‏های نامشهود منجر به افزایش بهره‏ وری تمامی عوامل موجود در هر اقتصادی می‏شود. رقابت جهانی، مدل‌های جدید کسب‌وکار، و ظهور جدی‏تر بخش خدمات، همگی دارایی‌های نامشهود را برای کسب‌وکارها، صنایع و اقتصادهای ملی مهم‌تر کرده‌اند. به این ترتیب، این روزها بیشترین توجه، به دارایی‎های نامشهود معطوف شده است: تحقیق و توسعه، نرم افزار و افراد کلیدی و تأثیرگذار.

کالاهای نامشهود

اگر چیزی بخرید که شکل فیزیکی ندارد، به آن کالای نامشهود می‏گویند. کالاهای نامشهود روز به روز برای اقتصاد حیاتی ‏تر می‏شوند؛ و راه اندازی کسب و کارهای جدید را بسیار آسان می‏کند. شما نیازی به ذخیره یا ارسال آنها ندارید. افزودن آنها به موجودی شما، اغلب تنها با چند کلیک روی چند دکمه است. دیدن یا لمس چیزهایی مانند برنامه‌های تلفن، تبلت یا نرم‌افزار برای رایانه آسان نیست. بنابراین، فراموش نشود که کالاهای نامشهود، دارایی نامشهود نیستند.

دارایی‏های مشهود و نامشهود می‏توانند جاری و یا ثابت باشند

افراد می‏توانند دارایی‏های مشهود و نامشهود داشته باشند که یا جاری و یا ثابت هستند. انتظار می‏رود دارایی‏های جاری، به سرعت به پول نقد تبدیل شود؛ در حالی‏که دارایی‏های ثابت (که دارایی‏ های غیرجاری نیز نامیده می‏شوند) سرمایه‏ گذاری ‏های بلندمدتی هستند که یک شرکت انجام می‏دهد. به عنوان مثال، اگر کسب و کار شما مکانی برای کار دارد، دارایی‏های ثابت مشهود آن می‏تواند تجهیزات آن مکان و هر نوع موجودی آن کسب و کار باشد.

موارد و تفاوت‏های اصلی بین دارایی‏های مشهود و نامشهود

بین دارایی‏های مشهود و غیرمشهود، تفاوت‏های اساسی وجود دارد:

• اصطلاح «دارایی‏های مشهود» به آن دسته از دارایی‏ها اطلاق می‏شود که، دارای ارزش پولی بوده؛ و به صورت فیزیکی در سازمان وجود دارند. «دارایی نامشهود» به نوعی از دارایی اطلاق می‏شود که هم عمر مفید و هم ارزش پولی دارد.
• دارایی‏های مشهود، به دارایی‏هایی اطلاق می‏شود که می‏توان آن‏ها را دید و لمس کرد. در مقابل، دارایی‏های نامشهود آن‏هایی هستند که قابل لمس و یا دیدن نیستند. در عوض، در قالبی متفاوت تعمیم پیدا می‏کند.
• استهلاک واژه‏ای است که برای کاهش ارزش دارایی‏های مشهود استفاده می‏شود و همین امر در مورد دارایی‏های نامشهود نیز صادق است.
• در صورت نیاز به پول نقد، دارایی‏های مشهود به دلیل حضور مادی قابل توجهی که دارند، می‏توانند به سرعت به پول نقد تبدیل شوند. از سوی دیگر، فروش دارایی‏های نامشهود مانند علائم تجاری و یا سرقفلی دشوارتر است.
• دارایی‏های مشهود، با تعدیل و بالا و پایین شدن میزان خود، در نهایت ارزش‏گذاری می‏شوند. به این معنی می‏توان گفت که دارایی‏های نامشهود، ارزش ذاتی برای خود ندارند.
• برآورد بهای تمام شده دارایی‏های مشهود بسیار ساده‏تر از برآورد بهای تمام شده دارایی های نامشهود است.

در نهایت باید گفت که؛ دارایی‏های نامشهود و مشهود هر دو ارزشمند هستند. با این حال، اموال مشهود اغلب می‏توانند به سرعت به دارایی‏های مالی تبدیل شوند، در حالی‏که ارزش‏گذاری و یا فروش دارایی‏های نامشهود دشوارتر است و انتقال آنها بسی دشوارتر. در نتیجه کسب‌وکارها باید دارایی‌های مشهود و نامشهود را در اختیار داشته باشند. همان‏طور که جی آبراهام، این مربی موفق کسب و کار می‏گوید: «شما باید از فرصت‏ها، دارایی‏ های پنهان، ملموس و نامشهود، و زمینه ‏های ضعیف کسب و کار را که هیچ‏کس دیگری از آن باخبر نیست، چشم پوشی کنی؛ حالا اگر به دریافت وام فکر می‏کنید و یا فکر می‏کنید به پول بیشتری نیاز دارید، می‏تواند بسیار حیاتی تلقی شود.»